W/Q: Khaalid Ismaaciil
Yuusuf (Muumin)
Illaa
yarraantaadii, markii aad caagadda yar xambaaran jirtay, anna inta aan ordo
ayaa aan buskud usoo iibin jiray. Haddii aad hooyo u ahayd anna
aabe ayaan u qornaa.
aabe ayaan u qornaa.
In
aad iga fariidsanayd iyo in kale ma ogiye, wax walba waa aad ii dirran jirtay.
Juuq soo ma celiyo’e deg-deg ayaa aan u qaban jiray. Tolow berigaana miyaa aan
ku jeclaa?
Waxa
aan xasuustaa in mar kasta oo aad hawl baylihiso hooyadaa ku canaannan jirtay. Anna
kol walba dhagax madaxa ma ka saartaa ku hamiyi jiray.
Ku yar oo si u kuusan, indho waaweyn, sina u qaylo badnaa
ayaa lagu dabo dhigay. Waa uu ku rukaasi jiray. Goor aan ku haaday isma gartee,
gawda ayaa aan ka saaraa. Ugbaad malaha dilmada Axmed waa aad jeclayd! Xaggiisa
kama waantowdid, qanjiidhada kaama daayo, oohintana ma joojisid.
Ugbaad, waxa aan ku koray agtaada, waxa aan la koray
jacaylkaaga. Haa waa aannu wada kornay jacaylka aan kuu qabo. Inta qof loo
baahdo ayaa aan kuu baahday. Wax walba ag-joogaaga ayaa iiga qiime badnaa. In
aan indhaha ku saaro ayaa aan ugu jeclaa. Dadka qofka ku jecel ayaan u
jeclaaday, qofka si uun kuu dhibsadana waan ugu necbaa.
Waxa aan noqday qof si walba kuugu tiirsan. Barbaarta
inta I waayo ogi waxa ay igu naannaysi
jireen Boodhari. Adiga oo dibin-jabsan kolka aan arko meelbaa hoos ii go’i
jirtay. Haddii hargab ku halleelo, cir iyo dhul toona ma aan xamili jirin. Wax
aan qabto ma aan garran jirin. Ugbaad waxa aan ka callool xumaan jiray in
naftaydu xumad-jebiye kuu noqon waydo.
Kor iyo hoosba wax waa aan kuugu sheegay. Callaacal iyo
tuuggidi waa ay I daashadeen. Indhahayga ilmada ayaa aad bartay. Hal mar errey
I qaboojiya kaama aan maqal. Inta aan ku baryayey ilbidhiqsi iima aad garaabin.
Ma aan mahadin wanaag kasta oo aan ku tusay. Tiiqtiiqsi, mashiikhsi iyo hoos u
dhugasho ayaa aad abaalgud iiga dhigtay. Kaama aan niyad jabin, kuma aan nicin,
waa aan se ku daayey. Haa badda oohinta, murugadda iyo dhulyaalnimada ayaa aan
ka adkaystay.
*****
Axmed waa ku kan. Inta aan Ugbaad jecelahay boqol jeer in
ka badan ayaa ay ku jeceshahay. Inta ay I hiifto kun laabkeed ayaa aad
haaraantaa. Intaa waxa u dheer kolka aad doonto far ayaa aad ugu yeedhaa. Kaama
adkaysato’e waa ay iskaa hoos wadhaa, dantaadana ka fushataa. Kolka aad ka
durduurato ayaa aad huruuf ku nabadgelyeysaa!
*****
Ugbaadeey, sarriirta aad cisbitaalka ka taalo, intii aan
lagu soo dhigin, labo habeen ka hor ayaa aad isoo wacday. Waa maalintii koobaad
ee telefoonka aan sito aad kusoo dhufato. Magaca aad iigu qortay waa Niic. Waa
aad igu calaamadsatay, iguna suntatay.
Markii aan lambarkaaga arkay, sidii qof la dardaray ayaa
aan kolba dhinac u dhaqaaqay. Waa aan hubsaday, mise waa Ugbaad. Kor baa aan u
qaylyey, oo aan haddana eegay. Walaahi waa Ugbaad. Intii aan sirsirkhaysnaa
ayaa uu dhicid dhammaystay, waadse soo celisay. Aniga oo gargarriirka aad I
moodo ri roob cidla ka helay oo kardhanaya ayaa aan kaa qabtay.
Xasan ma wanaagsan tahay.
Haa, haa, haa Ugbaad ayaa aan dirqi ku idhi.
Halkee ayaa aad joogtaa?
Halka kan ayaa aan joogaa.
Halkee, ma ii tilmaami kartaa?
Dukaanka Roodhi ayaa aan hor joogaa.
Ma kuu imaadaa?
Sidii rogmadkii qoyskayaga la ii soo sheegay, ayaa aan
lugaha dhulka ku xejin kari waayey. Ilmo waaweyn oo beri hore iigu dambaysayna
soo qubay. In aan weli ku jecelahay ayaa ii muuqatay. Oo haddii aannan ku rabin
maxaa aan la kurbaday? Ma ogi. Sidii aad I arkayso inta aan ilmadii sacabada ku
tirtiray ayaa aan goor dambe ku jawaabay “Haa Ugbaad”.
Hal mar ayaa ay boqolaal mawjadood maskaxdayda ku dhex
hirdameen. Miyaa ay kuusoo debacday? Ma gaddaal ayaa ay kaa muhatay? Tolow
maxaa ay ku odhan doontaa? Waydiimo aan weedh-celin lahayn aniga oo dhex mushaaxaya ayaa aad iskay soo ag
qotomisay. Wejiga ayaa ku barbarrarsan, indhahaagu waa xinjir dhiig ah. Si qaab
liidata ayaa aad u labisan tahay.
“Xasan iftiinka innaga dhaqaaji”. Ayaa aad cod sii daciifaya ku tidhi. Waxa
niyadayda ku soo dhacay “tolow ma inta la soo tumay ayaa xaafadii laga soo
caydhiyey”. Meel barbar ka ah laambaddii aan hoos yuururay ayaa aad u
dhaqaaqday anna iska kaa dabo galay.
Wejiga ayaa aad hoos u foorrarisay, cagta midigna dhulka
ayaa aad ku xoqday, hortaada ayaa aad ku dhaygagtay. Ilmada kaa hoorasa waxa
aad moodaa dooxii Dacar-budhuq. Loox ayaa aan noqday, maya e malaha gidaarka
ayaa aan ka mid noqday. Wax kasta waa aan awoodi waayey. Cabbaar markii aynu
sidan ahayn ayaa hadal aad moodo in uu qasab kaaga soo baxayo sidan u bilawday.
(Xasan wax kasta waa aad I tidhi, si walbana waa aad iigu waayo sheegatay. Hadh
iyo habeen kama aad daali jirin baryadayda, anna wax laga maadsado ayaa aan kaa
dhigtay. Hablaha aannu asxaabta nahay si kasta waa aan kuugu caayey. Aflagaado
igama aad waayi jirin, garrawshiiyona igama aad helin. Wanaag kasta xumaan ayaa
aan kuugu guday. Run ahaantii waan ku gumeeyey. Caawa nabsi ayaa cagahaaga I
hoos dhigay. In aan dhinto iyo in aan
sii noolaado adiga ayaa go’aaminaya)
Halkaa marka aad marrinaso ayaa aan naxay. Tolow Ugbaad
miyaa ay waalatay? Adiga ma Illaahay ayaa ay kuu mallaysay? Sidee ayaa aad
nolol iyo geeri u go’aamin kartaa ayaa aan ku shawray. Hoos ayaa aad ugu
daadagtay ujeedadaadii. “Xasan wanaagaaga waa la iga qariyey. Meel ii san waa
aan garan waayey. Hadalkaaga waa aan sagraday. Qoys xallaal ah in aad iga
dhigato inta aan dheg jalaq u siin waayey ayaa aan gaabsiga Axmed ka
doorbiday”. Cabbaar ayaa aad aamustay, anna kaa dhursugay.
“Uur baa aan leeyahay”
ayaa aad si liitinimo iyo awood
darro ka muuqato u tidhi. Axmed haddii uu kaa maqlo in uu ku dooxayo in uu
kuugu cago-jugleeyeyna waa aad ii sii raacisay. Sidii qof waran caloosha lagaga
taagay ayaa afku I kala tagay. Inta aad kor ii soo eegtay iyada oo ilmadu kaa
qubanaso, ayaa aad cod oohinni ku jirto ku tidhi “I astur oo I badbaadi”
Halkii aad taagnayd ayaa aan kaaga dhaqaaqay.
*****
Ugbaadeey, in markii hore aad I dhibsataa dembi ma ay
ahayn. Oo maxaa dembi ka dhigay ma xaq ayaa aan kugu lahaa? Waa aad isu kay
garan wayday. Haa igama aad helin.
Ugbaad, masiibadan kugu habsatay kuma aan farxin. Waa aan
ka tiiraanyooday.
In qofku meel baas doonto, kolka uu gunteeda soo taabtana
ka soo noqdo oo meel u roon jeedaaliyaa ma aha nabsi. In qof kuu sixrannaa aad
dib usoo dhugataa ma aha nabsi, ee waxa aad ogaatay halka dantu kuugu jirto. In
qofkii aad ku gacansaydhay isna kolkiisa kaa doorsadaa ma aha nabsi.
*****
Goorsheeg badhkeed ayaa aan kaa sii maqnaa markii qayladu
dalluuntay. Gaasta iyo kabriidka aad is qabadsiisay waa ay ku hursheeyeen.
Tuunbooyinkan sanka kaaga jira ee aad neefta ka qaadanaso marka aan jalleecoba
meel baa haq I odhanasa. Intii aad hore iiga oohisay in ka badan ayaa ay I
damqeen. Waanigan sida maydka far dhaqaajin la’.
Abidkay kuma aan habaarin. Iminkana waa I kan aan kaa dul
barrooranayo. Maxaa la ii eedaynayaa ma qumay ayaa aan ahay?.
Aniga oo keliday ah ayaa aad isu kay garan wayday. Adiga oo
qof lagu dhex dhigtay sida in aan kaa dhaqaaqaa ma aha nabsi ee waa doorasho.
Illaahay ha ku shaafiyo.
Khaalid Ismaaciil Yuusuf (Muumin)
Bahda Hal-Abuurka Iyo Qoraalka (Hal-Qor)
No comments:
Post a Comment