W/Q: Maxamed Fu’aad Xasan Dhago-Cadde
Wakhti
hore ayaa nin soodaani ah iyo saddex nin oo soomaali ahi kuwada noolaayeen guri
ku yaalay dalka Soodaan. Ninka soodaaniga ahi salaadda waxa uu u tukan jiray si
xidhiidh ah, wakhtigeedana muu dhaafin jirin, halka nimanka soomaalida ahi
marmar un ay tukan jireen, inta badan se aannay salaadba xageeda u kici jirin.
Ninka soodaani waxa uu aaminsanaa in uu diinta iyo dadnimadaba kaga
wanaagsanyahay nimankan ay wada joogaan
ee soomaalida ah.
Maalin
maalmaha ka mid ah ayaa ay afartii nin
wada dubteen digaagad, oo ileen cadka
rag isku raacay waa hunguriye mid waliba doonay in uu qaybtiisa qaato. Hunguri
wayni ayaa ay habaar ku qabeen saddexda soomaali ahi markooda horeba balse
soodaanigiina ayaa la soo baxay mid ka daran tooda isagoo doonay in uu
digaagadan ka badsaddo nimanka kale, wallow aanay suurto gal u noqonayn oo ay
si siman isku qayb ugu helayaan haddii ay si fiican oo cadaalad ah u
qaybsadaan. Soodaanigii baa meesha soo dhigay in ay digaagadda u kala
qaybsadaan soomaali iyo soodaani, oo ku yidhi “waar nimanyahow i dhegeysta
horta idinku waxaad tihiin saddexdaa nin ee isku qoloda ah ana ninkaa qoloda
gaarka ah ayaan ahay markaa ka warrama haddii aynu laba u kala qaybsano oo idinkuna
qayb wada qaadataan dee aniguna ileen nasiib baa i siiyee qaybta soo hadhay aan
qaato”. Isagoo moodaya in ay ka yeelayaan fikirkaa uu soo jeediyay ayaa uu midi
u hadlay saddexdoodii kuna yidhi “waar waxaasi wax kaa soconaya maaha ee sheeko
kale keen”. Yaab iyo amakaag kadib ayaa uu ninkii soodaani isla shawray waxogaa
waxaana maskaxdiisa kusoo dhacday oo uu is yidhina nimankan ka mar xagga diinta
si kale wax kaga heli mayside, waxaanna uu yidhi “waar haddaan gartay sidii
aynu ku kala calaf qaadi lahayn” “haye, bal soo daa imikana maxaad odhan” waxa
ugu jawaabay mid ka mid ah soomaalidii. “ ka warama haddii mid kasta oo inaga
mid ahi hilibkaa digaagadda ee miiska saaran ku cunno Aayad quraan ah oo la
xidhiidha ama ku saabsan hilibka ama cunistiisa, inta aynu ku kala horayno, kii
garan waayana uu halkaa ka baxo sidaasna ku qado?” “Haye iyo hawraarsan mar
haddaad tidhi Aayad wax ku cunna, laakiin dee ileen adaa qorshaha keenee u
dambee adigu” ayaa ay saddexdii nin ugu jawaabeen ninkii. Waayahay ayaa uu isna
ku celiyay ee bilaaba. Waxa la yaab leh
ninkan Soodaani ma wada garanayo tafsiirka quraanka, waxaana uu is lahaa ku
samirsii Soomaalida oo haka fikiraan Aayad hilib la xidhiidha.
Durba
waxa bilaabmantay cunistii ay shuruudu ku xidhnayd, waxaana sidii balantu ahayd
bilaabay nin ka mid ah soomaalidii oo yidhi inta uu digaagaddii qoorta dhuftay
“Faku Raqaba”. Kii labaad ee
soomaaliga ahaa ayaa isna ku xigay oo inta uu digaagaddii labada garab la
booday yidhi “Wal tafati saaqu bi saaq”.
Soodaanigii oo halkan indhaha taagaya iyo ninkii soomaaliga ahaa ee hadhay oo isna
ka saluugsanba intan soo hadhay ayaa iskugu soo hadhay miiskii, kadibna ninkii
saddexaad ee soomaaliga ahaa ayaa sidii ay ku balameen isna bilaabay oo inta uu
digaagadda intii dhexda ee soo hadhayba wada qaatay yidhi “Fa akhadnaahu akhdan wabiilaa”.
Soodaanigii
ayaa isaga oo aanay wax u hadhayba jirin, cadho kaga kacay miiskii oo yidhi
“Subxaan, waar anagaa waalan oo soomaali diintaba waardiye ka ah nidhi Aayad wax ku cunna!.
“Waa
Sheeko aanan maskaxdayda ka curin laakiin farshaxankeeda iyo qoraal u rogeeda
un aan leeyahay, waxaana iiga sheekeeyay saaxiibkay Cabdiraxiim sadiiq.”
--Dhammaad--
W/Q:
Maxamed Fu’aad Xasan Dhago-Cadde
No comments:
Post a Comment